Bij het begin van het nieuwe schooljaar komt helaas niet iedereen gelijk aan de start. Ouders uit een kwetsbaar gezin moeten vaak heel wat drempels overwinnen om hun kinderen volwaardig les te laten volgen. De huidige tendens dat armoede je eigen schuld is, versterkt de ongelijkheid in het onderwijs. Dat blijkt ook uit het voorstel dat op de onderhandelingstafel ligt om de schooltoeslag of sociale toeslag in het Groeipakket af te pakken. Dat gaat volledig voorbij aan de realiteit en dreigt gezinnen nog verder in de put te duwen. Intussen zijn heel wat laptops aan vervanging toe en krijgen ouders de dure rekening gepresenteerd. Gratis schoolmaaltijden zijn geen wonderoplossing voor gezinsarmoede. Algemeen coördinator Heidi Degerickx: “Het nieuwe schooljaar zorgt voor heel wat stress bij ouders in kwetsbare gezinnen, vaak alleenstaande ouders. We roepen de nieuwe Vlaamse Regering op om een kostenbewust schoolbeleid te voeren, een maximumfactuur in het secundair in te voeren en de sociale toeslag en schooltoeslag in het Groeipakket te beschermen.”
Luister naar de noden van ouders en kinderen
Politici kunnen ervoor kiezen om zelf te beslissen waar gezinnen in armoede baat bij hebben, zoals een bestraffing of gratis maaltijd voor kinderen tijdens de schooldagen. Of ze kunnen in gesprek gaan met mensen in armoede, zoals het Netwerk tegen Armoede en de lokale verenigingen doen. Zo komen ze samen tot prioriteiten zoals een maximumfactuur in het secundair onderwijs, een digitale evolutie die niemand achterlaat, een sterke lerarenopleiding die aandacht heeft voor diversiteit, een beleid dat gaat voor gelijke kansen, brugfiguren die de verbinding vormen tussen ouders en scholen …
"We waren al blij met een plaatsje in de B-stroom, maar toen kwamen de kosten ..."
Een bezorgde mama getuigt: “Jan start op 2 september in het eerste leerjaar B van het secundair. Ik heb al heel wat stress gehad. Het begon al met de digitale aanmelding. We hebben thuis geen internetaansluiting en ik wist ook niet hoe dat moest. Gelukkig kreeg ik hulp in de vereniging waar ik wekelijks ga. Jan kreeg een plaats toegewezen. Niet in de school om de hoek, maar ik was al blij dat we een plaats gevonden hadden. Ik hoorde over kinderen die niet kunnen starten. Maar toen kwamen de kosten. Tijdens de inschrijving vroeg de school om 100 euro te betalen. Ik schaamde me dood dat ik dat niet direct kon betalen. De meter van Jan, mijn beste vriendin, heeft het geld daar dan voorgeschoten. Anders moest Jan zijn plaats op de wachtlijst aan iemand anders geven.”
“Daarna kreeg ik een brief mee met een inlogcode voor Smartschool en een code om de boeken te bestellen. Daarnaast moest ik verplicht een laptop via de school kopen voor 650 euro. Ik kreeg geen info of dit kon via een gespreide betaling of niet. Ik had nochtans ooit in de krant gelezen dat sinds corona iedere leerling een gratis laptop kreeg, maar blijkbaar is het geld daarvoor op. Ik belde uiteindelijk naar de klantendienst. Ik kan de boeken nu in drie keer afbetalen, maar wel met een meerkost. Jammer, maar het is niet haalbaar in één keer te betalen. De klantendienst had jammer genoeg niet laten weten dat het toch niet verplicht was alles via de school te kopen. Ik had dus ook materiaal gekocht dat eigenlijk niet nodig was. Ik kreeg ook al een volgende factuur voor de kennismakingsdagen in Durbuy. Ik hou mijn hart al vast voor de facturen die nog gaan volgen. Volgens de vereniging zou er een lijst van alle voorziene kosten in het schoolreglement moeten staan, maar die heb ik niet gevonden.”
Gelijke kansen voor iedereen in het onderwijs
Onderwijs is geen luxe en moet voor iedereen toegankelijk en betaalbaar zijn. Gelijke kansen beginnen bij het feit dat alle leerlingen starten met de nodige schoolmaterialen op 1 september. Daarom doen vzw Krijt en het Netwerk tegen Armoede jaarlijks een oproep aan scholen om deel te nemen aan de Boekencheck. Zo willen ze het verschil maken voor leerlingen in een kwetsbare positie. Ze creëren bewustzijn over het groeiend aantal leerlingen dat zonder de nodige leermiddelen in de klas zit, bieden webinars en ondersteuning aan scholen én willen het probleem zo goed mogelijk visualiseren. Met de steun van scholen tellen ze tussen 9 en 13 september hoeveel leerlingen er zonder het nodige materiaal in de klas zitten (laptops, schoolboeken …). De gegevens die ze daarmee jaarlijks verzamelen, zijn broodnodig om de Vlaamse overheid een duidelijk beeld te geven van de noden van de leerlingen en de juiste accenten te leggen in het regeerakkoord. Beide organisaties verzamelden ook goede praktijken en inspiratie in verband met schoolkosten en het nodige schoolmateriaal én een goede communicatie tussen ouders en scholen.
Meer info
- Campagne 'Onderwijs is geen luxe'
- Boekencheck van 9 t/m 13 september
- Goede praktijken en inspiratie voor gelijke kansen in het onderwijs
