We hebben nood aan een zorgsysteem dat oog heeft voor sekse- en genderverschillen. Dat is het besluit van een druk bijgewoond symposium over gendersensitieve zorg van Solidaris en Rebelle. Ook minister Frank Vandenbroucke en het Vlaams regeerakkoord erkennen dat er een inhaalbeweging nodig is.
De cijfers liegen er niet om: vrouwen lopen 33% meer risico om door medicatiebijwerkingen in het ziekenhuis te belanden en hebben twee keer zoveel kans om te overlijden aan een hartaanval in vergelijking met mannen. Toch blijft de gezondheidszorg grotendeels gebaseerd op een mannelijke norm, met verstrekkende gevolgen. Dit gebrek aan genderspecifieke zorg kwam uitgebreid aan bod tijdens het symposium.
Daarom brachten Solidaris en Rebelle 125 experts uit de zorg, wetenschap en beleidswereld samen voor een symposium over gendersensitieve zorg. Ze bespraken er hoe de genderongelijkheid in de zorg kan worden aangepakt.
De weg naar een gendersensitieve gezondheidszorg
Zo riep Laura Van Den Borre van Sciensano op tot een inhaalbeweging voor onderzoek naar vrouwspecifieke problemen. Dr. Loes Visser (PhD) vroeg aandacht voor de sekseverschillen bij de neveneffecten van geneesmiddelen. Terwijl dr. Berlinde von Kemp (MD) een vurig pleidooi hield voor een betere vertegenwoordiging van vrouwen in studies: “We zien nog altijd een ondervertegenwoordiging van vrouwen in wetenschappelijke onderzoeken, vooral op het gebied van hart- en vaatziekten. Nochtans is het onze taak als zorggemeenschap om onze patiënten een gezondheidszorg te bieden waarin we mannen en vrouwen een gelijkwaardige zorg verlenen. Dat zal niet eenvoudig zijn.”
In het panelgesprek, dat werd ingeleid door Dr. Sarah Ahannach werd dieper ingegaan op wat er gedaan kan worden om de geneeskunde in de toekomst wél gendersensitief en inclusief te maken. Ze zegt: “We willen vrouwen de tools geven om hun eigen gezondheid in handen te nemen.”
De rol van zorgverleners blijkt cruciaal. Van de paneldiscussie onthouden we dan ook dat de patiënt steeds betrokken dient te worden bij behandelingen en diagnose. Dat start vanuit een inclusieve aanpak, waarbij je je bewust bent van je eigen bias en waar transparante communicatie en oog voor de complexiteit van elk individu centraal staan. De kennis van reeds aanwezige studies zou bovendien centraal moeten staan in opleidingen en bijscholingen van zorgverleners.
Een gedeelde verantwoordelijkheid
De nieuwe Vlaamse regering neemt zich in haar regeerverklaring voor om een inhaalbeweging te stimuleren. Minister Frank Vandenbroucke overloopt tijdens het symposium de stappen die reeds werden genomen en wat de aandachtspunten zijn: “Of het nu gaat over menopauze, endometriose, ondersteuning van zwangere vrouwen of eetstoornissen, ik denk dat we (met het beleid) stappen aan het zetten zijn. Dat is maar het begin van het verhaal. "We moeten gender bias in het zorgsysteem au serieux nemen".
Voor Bart Demyttenaere, directeur van de studiedienst bij Solidaris, is dat de juiste richting. “We hebben een zorgsysteem nodig dat rekening houdt met sekse- en genderverschillen”, zegt hij. “Iedereen heeft recht op passende medische zorg en vooral op vergelijkbare gezondheidsuitkomsten.”
Zorgverleners, beleidsmakers en onderzoekers hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid om van genderspecifieke zorg een prioriteit te maken. "Dit symposium is geen eindpunt, maar net een startschot," aldus Lien Willaert, stafmedewerker bij Rebelle. “We proberen het thema van gendersensitieve gezondheidszorg mee op de politieke agenda te zetten. Dat kunnen we niet alleen. Daarom willen we graag een interdisciplinair samenwerkingsverband oprichten. Samen met zorgprofessionals, experten op vlak van medisch onderwijs en beleidsmakers willen we een strategie uitwerken om van gendersensitieve gezondheidszorg in België een feit te maken. Wie hier wil aan bijdragen, kan met ons contact opnemen via lien.willaert@rebelle-vzw.be.”
Extra info
Rebelle strijdt voor gendersensitieve zorg. Zo organiseerde de organisatie in 2023 een campagne over hart- en vaatziektes bij vrouwen om meer aandacht voor de gezondheid van het vrouwenhart te vragen.
